Sut mae Covid-19 wedi effeithio ar fy iechyd meddwl a’m harian

Mae TJ Frost, 48, yn byw gydag anhwylder deubegwn, pryder, iselder, CPTSD (anhwylder straen wedi trawma cymhleth) ac OCD, ac mae ganddi ddiagnosis o anhwylder personoliaeth ffiniol hefyd. Yma, mae hi’n egluro pa mor anodd yw hi wedi bod i reoli ei phroblemau iechyd meddwl ac arian drwy bandemig Covid-19.

Pan aethon ni i gyfnod clo yn sydyn am y tro cyntaf, roeddwn i’n teimlo mor ar fy mhen fy hun. Roeddwn i’n colli fy mab, ei wraig a fy wyrion – nhw yw fy rhwydwaith cymorth. Roedd methu â’u gweld a dathlu pethau fel Sul y Mamau yn brifo’n fawr.

Gwario arian ar-lein i wneud i mi deimlo’n well

Doeddwn i ddim yn gallu gwneud y pethau dw i’n gwybod all helpu pan dw i’n cael trafferth gyda fy iechyd meddwl. Pan fyddwch chi’n teimlo’n wirioneddol wael, mae’n anodd mynd allan, a oedd yn waeth beth bynnag oherwydd y cyfyngiadau symud. Dechreuais wario arian ar-lein bob awr o’r nos i wneud i mi deimlo’n well.

Roedd yn gyffrous gweld y parseli’n cyrraedd, ac roeddwn i’n teimlo y gallwn i gyfiawnhau hynny. Doeddwn i ddim yn yfed, nac yn gamblo, ac roedd rhywfaint o fy arian yn mynd i achosion da, felly pa mor ddrwg allai fod? Ond er gwaethaf fy sgôr credyd gwael, roeddwn i’n dal i gael mwy o arian a chredyd, a oedd yn ei gwneud hi’n anoddach rhoi’r gorau iddi. Wrth i amser fynd heibio, roeddwn i’n suddo ymhellach ac ymhellach i ddyled.

Yr effaith ar fy iechyd meddwl

Cafodd y cyfan effaith ddinistriol ar fy iechyd meddwl. Doeddwn i ddim yn gallu cysgu, collais fy archwaeth, ac roeddwn i ar bigau’r drain drwy’r amser. Roeddwn i’n teimlo’n baranoaidd bob tro roeddwn i’n clywed cnoc ar y drws rhag ofn ei fod yn golygu bod y beiliaid wedi fy nal i, a dechreuodd y cwmnïau dyled fy erlid gyda galwadau ffôn a llythyrau. Roedd yn teimlo’n ddi-baid.

Roeddwn i’n gwybod bod yn rhaid i mi wneud rhywbeth. Gan fod fy iechyd meddwl bron â bod mewn argyfwng, siaradais â’m meddyg teulu a chefais fy atgyfeirio eto at fy nhîm iechyd meddwl cymunedol. Ond roeddwn i’n gwybod na fyddai fy iechyd yn gwella oni bai fy mod i’n gwneud rhywbeth i reoli fy arian hefyd, oherwydd nid oedd ceisio cuddio rhag popeth o unrhyw les i mi.

Roeddwn i’n gwybod na allwn i siarad â’r banc ar y ffôn – mae’n rhy llethol ac yn peri gofid, byddai’n aml yn fy ngwneud i ddagrau. Gan ddilyn awgrym y gwasanaeth Cyngor Iechyd Meddwl ac Arian , ysgrifennais lythyrau i ddweud wrthyn nhw am fy mhroblemau iechyd meddwl fel y gallwn gael fy atgyfeirio at dîm arbenigol fy banc.

Cymryd rheolaeth ar fy iechyd meddwl a’m harian

Nid oedd datgan fy mhroblemau iechyd meddwl yn arwydd o wendid – fe helpodd fi i deimlo fy mod i’n cymryd rheolaeth. Rwy’n gwybod bod pobl yn ei chael hi’n anodd siarad am arian oherwydd roeddwn i hefyd. Dydw i ddim wedi bod mewn dyled erioed, ac rwy’n gweithio’n galed iawn. Ond rwyf wedi sylweddoli mai un o’r rhesymau pam y cefais drafferth gyda fy nghyllid oedd oherwydd nad oeddwn i eisiau dweud wrth unrhyw un pa mor ddrwg yr oedd pethau wedi mynd.

Does dim rhaid i chi ddweud wrth y cwmnïau rydych chi’n ddyledus arian iddyn nhw am eich holl broblemau na rhannu stori eich bywyd, does ond angen i chi ddweud wrthyn nhw eich bod chi’n cael trafferth gyda’ch iechyd meddwl a byddan nhw’n rhoi cynllun ar waith i’ch helpu chi.

Mae fy nghwmni dŵr yn enghraifft ardderchog o hyn. Mae’r llythyrau a’r galwadau wedi dod i ben. Yn lle hynny, maen nhw wedi sefydlu cynllun talu fforddiadwy i mi sy’n talu fy ôl-ddyledion. Daw’r arian allan o fy nghyfrif pan fyddaf yn cael fy nhalu, felly does dim angen i mi boeni amdano.

Byddwn i wir yn annog pobl i beidio ag anwybyddu eu pryderon ariannol. Mae pethau’n fwy tebygol o waethygu, a bydd eich iechyd yn dioddef. Mae cefnogaeth ar gael, ac nid oes rhaid i chi geisio datrys y cyfan ar eich pen eich hun. Efallai y bydd gofyn am help yn teimlo fel un o’r pethau anoddaf i’w wneud, ond gall wneud gwahaniaeth enfawr.

*Os ydych chi’n poeni am eich sefyllfa iechyd meddwl ac ariannol, lawrlwythwch ein Pecyn Cymorth Iechyd Meddwl ac Arian am ddim i’ch helpu i ddeall, rheoli a gwella eich iechyd meddwl ac ariannol.