Wedi'i diweddaru ddiwethaf:
16/04/2025

Gostyngiadau treth y cyngor fel gofalwr iechyd meddwl

Mae gostyngiadau treth y cyngor ar gael i rai mathau o ofalwyr, gan gynnwys gofalwyr iechyd meddwl. Dysgwch fwy a sut i wneud cais.

Deall y Dreth Gyngor fel Gofalwr Iechyd Meddwl

Y rheolau safonol ar gyfer treth y cyngor yw:

Rhoddir Band Gwerthuso Treth Gyngor i bob cartref – gallwch wirio band eich treth gyngor ar wefan y llywodraeth .
Mae’r 50% cyntaf o fil y Dreth Gyngor ar gyfer yr eiddo
Mae’r 50% arall o fil y Dreth Gyngor yn seiliedig ar ddau oedolyn yn byw yn yr eiddo.
Ni ddylai bil y Dreth Gyngor fynd i fyny os yw mwy na dau oedolyn yn byw yn yr eiddo
Os ydych chi’n berchen ar eich cartref neu’n ei rentu, chi sy’n gyfrifol am dalu bil y Dreth Gyngor.
Os yw dau berson neu fwy yn berchen ar eiddo neu’n rhannu cytundeb tenantiaeth ar y cyd, maent yn gyfrifol ar y cyd am y bil.

Ni fydd rhai gofalwyr iechyd meddwl a’r bobl y maent yn gofalu amdanynt yn cael eu cyfrif at ddiben talu Treth y Cyngor. Gelwir hyn yn ‘cael eich anwybyddu’. Gallwch ddarllen mwy am ostyngiadau ac eithriadau treth y cyngor yma .

Sut ydw i’n gymwys i gael Gostyngiad Treth y Cyngor fel gofalwr iechyd meddwl?

Byddwch yn gymwys i gael gostyngiad treth gyngor os ydych yn bodloni’r holl amodau canlynol:

Rydych chi’n darparu gofal am o leiaf 35 awr yr wythnos.
Rydych chi’n byw yn yr un eiddo â’r person rydych chi’n gofalu amdano.
Nid chi yw partner na phriod (gwraig/gŵr) y person rydych chi’n gofalu amdano.
Nid chi yw’r rhiant os ydych chi’n gofalu am blentyn o dan 18 oed.
Mae’r person rydych chi’n gofalu amdano yn derbyn 1 o’r budd-daliadau canlynol:
1. Elfen gofal Lwfans Byw i’r Anabl (DLA) – cyfradd ganol neu uwch.
2. Elfen byw bob dydd Taliad Annibyniaeth Personol (PIP) – cyfradd safonol neu uwch.
3. Lwfans Gweini (AA) – cyfradd is neu uwch.
4. Lwfans Gweini Cyson (CAA) – cyfradd uwch yn unig.
5. Taliad Annibyniaeth y Lluoedd Arfog (AFIP).

H2: Faint o ostyngiad treth gyngor fydda i’n ei gael?

Mae gostyngiadau treth y cyngor fel a ganlyn:

25% – gostyngiad i berson sengl ar gyfer treth y cyngor.
50% – disgownt i ofalwr, os yw’r person rydych chi’n gofalu amdano hefyd yn cael ei ystyried yn ‘anwybyddu’ ar gyfer treth y cyngor.

Os mai chi yw’r unig oedolyn (18+) sy’n byw yn eich cartref, dylech gael gostyngiad o 25% ar eich bil treth gyngor. Os ydych chi’n gofalu am berson ‘sy’n cael ei anwybyddu’ (e.e. oherwydd ‘Nam Meddwl Difrifol’), dylech gael gostyngiad o 50% ar eich bil treth gyngor.

Astudiaeth achos: Sut helpodd cynghorydd lles a budd-daliadau Susie i gael gostyngiad treth gyngor person sengl

Mae Susie yn 52 oed ac yn treulio 35 awr yr wythnos yn gofalu am ei mab 23 oed, Darren.

Mae gan Darren anawsterau dysgu difrifol a seicosis. O ganlyniad, mae’n aml yn clywed neu’n gweld pethau na all Susie eu gweld.

Mae hefyd yn ei chael hi’n anodd deall gwybodaeth newydd a chanolbwyntio. Mae chwaer 48 oed Susie, Helen, hefyd yn byw yn y tŷ ond nid yw’n treulio 35 awr yr wythnos yn gofalu am Billy.

Mae Darren wedi cael ei asesu gan ei Dîm Iechyd Meddwl Cymunedol (CMHT) lleol ac wedi cael diagnosis o ‘nam meddyliol difrifol’ (SMI) gan ei seiciatrydd, Jill. Mae Jill yn Ymarferydd Iechyd Meddwl Cymeradwy (AMHP).

Mae Susie yn poeni am arian a sut i dalu bil y dreth gyngor, felly mae hi’n ceisio cyngor gan gynghorydd lles a budd-daliadau.

Mae’r cynghorydd yn edrych ar sefyllfa Susie. Gan mai Susie yw gofalwr llawn amser Darren, gellir ‘anwybyddu’ Susie ar gyfer treth y cyngor.

Gan fod Darren wedi cael diagnosis o SMI ac yn derbyn cyfradd uwch PIP, gellir ‘anwybyddu’ Darren hefyd ar gyfer y dreth gyngor.

Ni ellir ‘anwybyddu’ chwaer Susie, Helen, gan ei bod yn cael ei hystyried yn oedolyn (18+) sy’n byw yn yr un tŷ.

Mae’r cynghorydd yn hysbysu Susie y bydd y cyngor lleol yn ystyried Helen fel un preswylydd sy’n oedolyn sy’n byw yn yr eiddo ac yn atebol am dreth gyngor.

Felly, bydd y disgownt person sengl o 25% yn berthnasol. Mae’r cynghorydd yn helpu Susie a Helen i wneud cais am y disgownt treth gyngor o 25%.

Oes angen i mi fod yn derbyn Lwfans Gofalwr i gael Gostyngiad Treth y Cyngor?

Nid oes angen i chi fod yn derbyn Lwfans Gofalwr i fod yn gymwys i gael Gostyngiad Treth y Cyngor. Fodd bynnag, gall y rheolau fod yn gymhleth, felly efallai yr hoffech siarad â cynghorydd budd-daliadau os ydych chi’n ansicr ynghylch eich statws gofalwr.

A allaf gael eithriad Treth y Cyngor o 100% fel gofalwr iechyd meddwl?

Yr unig ffordd i gael eithriad treth gyngor 100% fyddai os nad oes neb yn cyfrif fel preswylydd yn eich cartref oherwydd eu bod nhw:

Mae pob aelod sy’n oedolion yn y cartref yn Nam Meddyliol Difrifol a/ neu,
Pob myfyriwr.

Mae’r rheolau’n gymhleth, felly efallai yr hoffech siarad â chynghorydd budd -daliadau os ydych yn ansicr ynghylch eich statws gofalwr. Os oes angen rhagor o wybodaeth arnoch am wasanaethau cymorth gofalwyr iechyd meddwl, mae gan Rethink Mental Illness ‘ganolfan Gofalwyr’ y gellir cael mynediad iddi’n uniongyrchol drwy eu gwefan.