Sut i apelio yn erbyn penderfyniad PIP

Os na newidiodd yr Adran Gwaith a Phensiynau (DWP) eu penderfyniad yng nghyfnod ailystyried gorfodol y Taliad Annibyniaeth Personol (PIP), gallwch apelio i banel annibynnol, o’r enw tribiwnlys.

Unwaith y byddwch wedi cael eich ffurflen hysbysiad ailystyriaeth orfodol, rhaid i chi apelio’n syth i’r gwasanaeth tribiwnlys – fel arfer bydd yn rhaid i chi apelio o fewn mis i’r dyddiad ar eich llythyr. Gelwir hyn yn ‘gyflwyno uniongyrchol’. Ni fydd yr Adran Gwaith a Phensiynau yn anfon eich apêl i’r tribiwnlys.

Mae tribiwnlys PIP yn rhan o system y llysoedd ac yn annibynnol ar yr Adran Gwaith a Phensiynau. Pan fyddwch chi’n apelio yn erbyn penderfyniad PIP, bydd y tribiwnlys yn edrych ar y dystiolaeth gennych chi a’r Adran Gwaith a Phensiynau ac yn gwneud penderfyniad terfynol ar eich hawliad PIP.

Gallwch herio penderfyniad PIP yr Adran Gwaith a Phensiynau ar y cam hwn drwy ofyn am apelio yn erbyn y penderfyniad os:

• Ni ddyfarnwyd PIP i chi
• Cawsoch gyfradd is nag yr oeddech yn ei disgwyl
• Rydych chi’n meddwl y dylai eich PIP fod wedi cael ei ddyfarnu am gyfnod hirach.

I apelio i dribiwnlys, bydd angen y canlynol arnoch:

• Eich ffurflen hysbysiad ailystyriaeth orfodol – os ydych chi wedi’i cholli, gofynnwch i’r Adran Gwaith a Phensiynau am un newydd
• I lenwi a chyflwyno eich ffurflen apêl.

Beth sy’n digwydd os ydw i wedi methu fy nyddiad cau i gyflwyno apêl PIP?

Disgwylir i chi fod wedi gofyn am apêl PIP o fewn mis i’ch ffurflen hysbysiad ailystyriaeth orfodol. Fodd bynnag, efallai y byddwch yn gallu gofyn am apêl PIP ar ôl y dyddiad cau mis os:

• Mae gennych chi reswm da dros yr oedi
• roedd dyddiad y penderfyniad llai na 13 mis yn ôl.

Enghreifftiau o reswm da dros fod yn hwyr:

• Fe gawsoch chi wybodaeth anghywir am eich apêl gan gynghorydd
• Mae eich partner neu berthynas wedi bod yn sâl
• Rydych chi wedi bod yn sâl yn feddyliol neu’n gorfforol
• Rydych chi wedi cael problemau gyda derbyn post yn eich cyfeiriad.

Llenwi’r ffurflen apêl PIP

Gallwch ddechrau eich apêl PIP naill ai drwy lenwi ffurflen apêl, o’r enw SSCS1 , neu apelio yn erbyn y penderfyniad ar-lein .

Beth i’w ysgrifennu yn ‘sail yr apêl’ wrth apelio yn erbyn penderfyniad PIP

Mae’n hanfodol eich bod yn cymryd eich amser i lenwi’r adran ‘sail dros apelio’ ar ffurflen apêl PIP. Yma bydd angen i chi egluro’r canlynol:

• Pa benderfyniad rydych chi’n ei herio
• Beth ydych chi’n credu y dylai’r penderfyniad fod wedi bod
• Pam rydych chi’n anghytuno â phenderfyniad yr Adran Gwaith a Phensiynau
  • Defnyddiwch eich llythyr penderfyniad, datganiad o resymau ac adroddiad asesiad meddygol i nodi pob un o’r datganiadau rydych chi’n anghytuno â nhw a pham.
  • Rhowch ffeithiau, enghreifftiau a thystiolaeth feddygol i gefnogi eich dadl.
  • Defnyddiwch y disgrifwyr PIP i esbonio ble rydych chi’n meddwl y dylech chi fod wedi derbyn mwy o bwyntiau.

Dim ond tystiolaeth ac enghreifftiau am eich cyflwr ar adeg y penderfyniad ynghylch y PIP y bydd panel y tribiwnlys yn eu hystyried. Os yw eich iechyd wedi gwella neu waethygu ers hynny, ceisiwch feddwl am sut yr oedd ar y pryd.

Sut i ysgrifennu cyflwyniad ar gyfer tribiwnlys PIP

Nod cyflwyniad ysgrifenedig yw nodi eich dadleuon ar gyfer y tribiwnlys yn ysgrifenedig. Nid oes rhaid i chi wneud hyn, ond gall arwain y tribiwnlys i ganolbwyntio ar y pwyntiau rydych chi’n eu herio. Bydd yr Adran Gwaith a Phensiynau yn derbyn copi o’ch cyflwyniad pan fyddwch chi’n ei anfon at wasanaeth Llysoedd a Thribiwnlysoedd EM.

Dylech ystyried yr awgrymiadau hyn wrth ysgrifennu eich cyflwyniad ar gyfer tribiwnlys PIP:

• Defnyddiwch y disgrifwyr PIP i esbonio ble rydych chi’n meddwl y dylech chi fod wedi derbyn mwy o bwyntiau.
• Defnyddiwch eich llythyr penderfyniad, datganiad o resymau ac adroddiad asesiad meddygol i nodi pob un o’r datganiadau rydych chi’n anghytuno â nhw a pham.
• Rhowch ffeithiau, enghreifftiau a thystiolaeth feddygol i gefnogi eich dadl.
• Rhannwch eich cyflwyniad fel ei fod yn ymdrin â phob un o’ch pwyntiau fesul un.
• Ysgrifennwch mewn Saesneg syml a pheidiwch â defnyddio jargon cyfreithiol. Dylai fod yn glir a gwneud synnwyr.
• Ceisiwch osgoi beirniadu’r Adran Gwaith a Phensiynau neu’r gwasanaeth a’ch asesodd. Dylech gadw at ffeithiau, cadw pethau’n niwtral, ac egluro pam mae’r penderfyniad yn anghywir.

Cael tystiolaeth ategol ar gyfer eich gwrandawiad apêl PIP

Ceisiwch bob amser gael tystiolaeth feddygol i gefnogi eich apêl PIP . Gallwch anfon tystiolaeth gyda’ch ffurflen apêl, ond peidiwch â phoeni os na allwch gael y dystiolaeth mewn pryd.

Gallwch ei anfon ar ôl i chi anfon y ffurflen. Gallwch gyflwyno’r dystiolaeth i’r tribiwnlys ar ddiwrnod y gwrandawiad, ond mae’n well ei hanfon cyn hynny.

Ni fydd y tribiwnlys yn cysylltu â’ch meddyg teulu, seiciatrydd nac unrhyw weithiwr meddygol proffesiynol arall i ofyn am dystiolaeth. Mae angen i chi siarad â nhw eich hun a gofyn am dystiolaeth ganddyn nhw.

Gallwch ofyn am lythyr neu adroddiad sy’n cefnogi eich honiad. Byddwch yn ymwybodol y bydd rhai gweithwyr meddygol proffesiynol yn codi tâl arnoch am lythyr neu adroddiad. Gwnewch yn glir i’r gweithiwr meddygol proffesiynol os na allwch fforddio hyn. Gallwch ddefnyddio’r llythyr enghreifftiol hwn i ofyn am dystiolaeth gan weithiwr meddygol proffesiynol .

Gallwch hefyd ofyn i ofalwr neu berthynas anfon tystiolaeth i gefnogi eich hawliad i’r tribiwnlys cyn y gwrandawiad.

Cofiwch wneud copïau o’r dystiolaeth feddygol a’i dwyn gyda chi i’r tribiwnlys, rhag ofn bod unrhyw beth ar goll ar y diwrnod.

Gofyn am wrandawiad PIP llafar

Bydd ffurflen apêl PIP yn gofyn a ydych chi eisiau cael gwrandawiad papur neu lafar:

• Gwrandawiad papur: mae hyn yn golygu y bydd y tribiwnlys yn edrych ar eich achos heb i chi fod yno.
• Gwrandawiad llafar: mae’n golygu bod yn rhaid i chi fynychu tribiwnlys.

Os yn bosibl, dylech chi bob amser fynychu gwrandawiad llafar yn bersonol. Gall hyn ymddangos yn frawychus, ond mae’n dribiwnlys anffurfiol, a gallwch chi fynd ag aelod o’r teulu gyda chi i’ch cefnogi.

Bydd cael gwrandawiad llafar yn rhoi’r cyfle gorau i chi ennill eich apêl gan y bydd gennych fwy o gyfleoedd i ateb unrhyw ymholiadau penodol a allai fod gan y tribiwnlys.

Cyfyngiadau Covid-19

Mae Gwasanaeth Llysoedd a Thribiwnlysoedd EM wedi bod yn cynnal rhai gwrandawiadau dros y ffôn a fideo yn ystod pandemig y coronafeirws.

Gallai’r penderfyniad i gynnal gwrandawiad dros y ffôn neu fideo fod am wahanol resymau ac fe’i gwneir gan farnwr. Bydd y tribiwnlys yn dweud wrthych a yw hyn yn digwydd a pha blatfform a ddefnyddir.

Gofynion arbennig ar gyfer eich gwrandawiad apêl PIP

Gallwch wneud gofynion arbennig ar gyfer eich gwrandawiad apêl PIP ar y ffurflen apêl neu ychydig wythnosau cyn eich gwrandawiad.

Er enghraifft, dylech chi nodi:

• Unrhyw ddyddiadau nad ydych ar gael i fynychu tribiwnlys PIP
• Unrhyw ofynion arbennig sydd gennych:
  • Dim ond mynychu apêl yn ystod oriau ysgol ac amser tymor
  • Apwyntiadau meddygol pwysig
  • Ceisiadau hygyrchedd
  • Cymorth cyfathrebu

Cyflwyno eich apêl PIP

Os gwnaethoch chi lenwi’r ffurflen apêl PIP ar-lein, byddai wedi’i chyflwyno’n awtomatig ar ôl ei chwblhau.

Os ydych chi wedi llenwi’r ffurflen bapur, bydd angen i chi anfon eich dogfennau i Lysoedd a Thribiwnlysoedd EM, nid yr Adran Gwaith a Phensiynau – mae’r cyfeiriad ar y ffurflen. Dylech gynnwys y canlynol yn yr amlen:

• Eich ffurflen apêl PIP wedi’i chwblhau
• Eich Hysbysiad Ailystyriaeth Orfodol
• Unrhyw dystiolaeth bellach sydd gennych (gallwch anfon hon yn ddiweddarach hefyd os oes angen).

Bydd Llysoedd a Thribiwnlysoedd EM yn dweud wrth yr Adran Gwaith a Phensiynau eich bod yn apelio ac yn gofyn am eu hymateb o fewn 28 diwrnod. Yn dilyn hyn byddwch yn derbyn:

• Copi o ymateb yr Adran Gwaith a Phensiynau
• Gwybodaeth am yr hyn sy’n digwydd nesaf
• Manylion pryd a ble fydd y gwrandawiad (os ydych chi wedi gofyn am wrandawiad llafar, yn hytrach nag un papur).

Peidiwch â phoeni os byddwch chi’n derbyn llawer o waith papur gan y gallwch chi ei ddarllen drwyddo ar eich cyflymder eich hun gan efallai na fydd eich gwrandawiad tribiwnlys am ychydig wythnosau neu fisoedd.

Cofrestrwch ar gyfer y diweddariadau diweddaraf ar wrandawiadau tribiwnlys apêl PIP

Ar ôl i chi ofyn am apêl PIP, gallwch gofrestru i dderbyn diweddariadau am eich apêl drwy negeseuon testun neu e-byst ar gyfer y canlynol:

• Nodyn atgoffa i anfon eich tystiolaeth
• Cadarnhad bod eich tystiolaeth wedi cyrraedd
• Nodyn atgoffa am ddyddiad eich gwrandawiad

Cael cymorth ar gyfer eich apêl PIP

Gallwch gael cymorth gyda’ch apêl gan gynghorydd hawliau lles arbenigol yn eich Canolfan Gyfraith leol, Swyddfa Cyngor ar Bopeth, asiantaeth gynghori annibynnol neu wasanaeth hawliau lles eich awdurdod lleol os oes ganddyn nhw un.

Gall cynrychiolydd eich helpu gyda’r gwaith papur apêl PIP ac efallai y bydd yn mynychu’r tribiwnlys gyda chi. Fel arfer, gallwch ddod o hyd i fanylion gwasanaethau lleol yn y llyfr ffôn, y Tudalennau Melyn neu ar y Rhyngrwyd.

Beth os oes rhaid i mi gynrychioli fy hun mewn apêl

Os na allwch ddod o hyd i sefydliad lleol i helpu gydag apêl, bydd yn rhaid i chi gynrychioli eich hun yn y gwrandawiad. Gall cynrychioli eich hun swnio’n llethol, ond mae’n arfer cyffredin – mae’r erthygl hon yn esbonio sut i baratoi ar gyfer tribiwnlys PIP i helpu eich siawns o lwyddo.

Os ydych chi’n teimlo yr hoffech chi gael rhywfaint o gefnogaeth o hyd, gallwch ofyn i ffrind neu aelod o’r teulu eich helpu i baratoi. Gall ffrind neu aelod o’r teulu fynd gyda chi i’r gwrandawiad, ond bydd y panel eisiau clywed gennych chi yn eich geiriau eich hun.

Cael penderfyniad eich tribiwnlys PIP

Fel arfer, bydd y tribiwnlys yn dweud wrthych chi beth yw eu penderfyniad ar y diwrnod. Byddan nhw’n gofyn i chi adael yr ystafell tra byddan nhw’n penderfynu. Os na allant benderfynu ar y diwrnod, byddan nhw’n anfon y penderfyniad atoch chi drwy’r post dosbarth cyntaf.

Os byddwch chi’n ennill eich apêl PIP

Os bydd eich apêl yn llwyddiannus, byddwch yn cael hysbysiad swyddogol yn y post o fewn cwpl o wythnosau. Byddwch yn dechrau derbyn y swm newydd bob mis, a swm ôl-ddyddio sy’n cwmpasu’r swm y dylent fod wedi bod yn ei dalu i chi o ddechrau eich hawliad. Fel arfer byddwch yn derbyn eich arian mewn tua 4 – 6 wythnos.

Efallai y bydd yr Adran Gwaith a Phensiynau eisiau talu’r swm ôl-ddyddio mewn rhandaliadau yn hytrach na swm cyfandaliad. Dim ond os ydyn nhw’n credu ei fod er eich lles chi a’ch bod chi’n cytuno â’u penderfyniad i dalu’r swm i chi mewn rhandaliadau y gallant wneud hyn.

Am ragor o wybodaeth a chymorth dylech geisio cyngor gan gynghorydd lles a budd-daliadau.

Os byddwch chi’n colli eich apêl PIP

Os byddwch yn colli eich apêl PIP, byddwch yn derbyn hysbysiad swyddogol a chanllaw sy’n egluro eich opsiynau.

Os ydych chi’n anghytuno â phenderfyniad y tribiwnlys, gofynnwch am resymau ysgrifenedig. Bydd angen cyngor arbenigol ar fudd-daliadau lles arnoch os ydych chi am herio penderfyniad tribiwnlys oherwydd dim ond os ydyn nhw wedi gwneud camgymeriad cyfreithiol y gallwch chi apelio yn ei erbyn.

Gallwch ail-ymgeisio am PIP a dechrau’r broses eto, fodd bynnag, oni bai bod eich cyflwr wedi newid, mae’n annhebygol y cewch benderfyniad gwahanol.