Wedi'i diweddaru ddiwethaf:
04/09/2025

Sut i newid eich Ymrwymiad Hawlydd Credyd Cynhwysol

Os yw eich amgylchiadau wedi newid, neu os ydych chi’n cael anhawster i gwblhau eich gweithgareddau sy’n gysylltiedig â gwaith yn eich Ymrwymiad Hawlydd Credyd Cynhwysol, rydym yn egluro sut y gallech chi wneud newid. Gallai hyn fod oherwydd bod eich iechyd meddwl wedi gwaethygu. Neu os oes newid yn eich cyfrifoldebau gofalu.

Y cam cyntaf yw cysylltu â llinell gymorth Credyd Cynhwysol — 0800 328 5644 — a gwneud apwyntiad gyda’ch anogwr gwaith ynglŷn â newid eich Ymrwymiad Hawlydd . Neu, gallwch ychwanegu nodyn at eich dyddiadur ar-lein Credyd Cynhwysol, gan esbonio pam mae angen i chi newid eich Ymrwymiad Hawlydd ac esbonio unrhyw newid mewn amgylchiadau os yw’n berthnasol.

Wrth aros i newid eich Ymrwymiad Hawlydd, mae’n hanfodol cyflawni eich ymrwymiad hawlydd presennol. Os na wnewch chi, gall yr Adran Gwaith a Phensiynau roi sancsiwn Credyd Cynhwysol i chi.


Wrth siarad yn onest â’ch hyfforddwr gwaith Credyd Cynhwysol

Yn eich cyfarfod â’ch hyfforddwr gwaith Credyd Cynhwysol, dylech fod yn gwbl onest am eich sefyllfa a pha weithgareddau sy’n gysylltiedig â gwaith rydych chi’n credu sy’n realistig i chi.

Bydd angen i chi ddangos pam mae angen i chi newid eich Ymrwymiad Hawlydd presennol, a sôn am unrhyw newid yn eich amgylchiadau.

Mae sefyllfaoedd penodol naill ai’n lleihau eich gweithgareddau sy’n gysylltiedig â gwaith yn awtomatig neu’n gofyn i chi beidio â gwneud unrhyw weithgareddau sy’n gysylltiedig â gwaith.

Salwch tymor byr

Os oes gennych salwch tymor byr, dylech hysbysu eich hyfforddwr gwaith Credyd Cynhwysol ar unwaith. Ni fydd gofyn i chi weithio tra byddwch yn sâl — dim ond o dan Gredyd Cynhwysol y cewch ddau gyfnod salwch mewn unrhyw gyfnod o 12 mis.

Bydd gofyn i chi ddarparu nodyn meddyg os ydych chi’n sâl am fwy na saith diwrnod, a byddwch chi’n cael eich dosbarthu fel rhywun â salwch hirdymor os ydych chi’n sâl am fwy na 14 diwrnod.

Salwch hirdymor

Os ydych chi i ffwrdd gyda salwch hirdymor oherwydd cyflwr iechyd meddwl neu salwch, a gallwch chi brofi bod gennych chi ‘allu cyfyngedig i weithio’, ni fydd yn ofynnol i chi weithio.

Bydd angen i chi lenwi ffurflen UC50 a mynychu Asesiad Gallu i Weithio — prawf i benderfynu a allwch hawlio Credyd Cynhwysol gydag elfen gallu cyfyngedig i weithio .

Os oes gennych unrhyw broblemau iechyd eraill neu os yw eich cyflwr iechyd meddwl yn effeithio ar eich bywyd, ond nid yw’n golygu bod gennych ‘allu cyfyngedig i weithio’, dylech chi roi gwybod i’ch anogwr gwaith o hyd.

Os yw eich anogwr gwaith yn gwrthod newid eich ymrwymiad hawlydd yn seiliedig ar eich iechyd, gallech honni eu bod yn gwahaniaethu yn eich erbyn. Os ydych chi’n credu mai dyma’r achos, dylech siarad â chynghorydd budd-daliadau lles lleol a all roi rhagor o arweiniad i chi.

Cam-drin domestig

Os ydych chi wedi profi trais domestig neu unrhyw fath arall o gam-drin, dylech chi roi gwybod i’r Adran Gwaith a Phensiynau ar unwaith. Gallwch chi wneud hyn drwy roi gwybod i’ch anogwr gwaith, neu os ydych chi’n teimlo’n fwy cyfforddus, gallwch chi ffonio llinell gymorth Credyd Cynhwysol .

Unwaith y byddwch wedi rhoi gwybod i’r Adran Gwaith a Phensiynau am y cam-drin, ni fydd gofyn i chi gwblhau unrhyw weithgareddau sy’n gysylltiedig â gwaith am 13 wythnos mwyach, cyn belled nad ydych chi’n byw gyda’ch partner mwyach. Ar gyfer Credyd Cynhwysol, nid oes rhaid i chi fodloni’r gofynion chwilio am waith nac argaeledd gwaith am 13 wythnos arall ar ôl y 13 wythnos gyntaf, ar yr amod eich bod yn gyfrifol am blentyn o dan 16 oed.

Bydd angen i chi hefyd anfon datganiad i’r DWP gan rywun mewn swydd swyddogol, er enghraifft,:

  • Swyddog heddlu
  • Gweithiwr cymdeithasol
  • Gweithiwr gofal iechyd proffesiynol
  • Swyddog tai
  • Gweithiwr cymorth
  • Cyflogwr

Os na fyddwch chi’n rhoi gwybod yn swyddogol am y cam-drin domestig neu’n parhau i fyw gyda’ch partner wedi hynny, ni fydd yr Adran Gwaith a Phensiynau yn newid eich Ymrwymiad Hawlydd.

Os ydych chi’n teimlo dan fygythiad gartref ac angen help

Os yw eich partner neu rywun rydych chi’n byw gydag ef yn gwneud i chi deimlo dan fygythiad neu’n bryderus, dylech chi bob amser geisio cymorth.

Gallwch gysylltu â Llinell Gymorth Cam-drin Domestig Genedlaethol am ddim ar 0808 2000 247 unrhyw bryd.

Gallwch hefyd gysylltu â Llinell Gyngor y Dynion am ddim ar 0808 801 0327 o ddydd Llun i ddydd Gwener, 9am i 5pm.

Os ydych chi mewn perygl uniongyrchol neu’n credu bod rhywun arall, ffoniwch 999 a dywedwch wrth yr heddlu.

Rydych chi’n gofalu am rywun

Os ydych chi’n gofalu am rywun, dylai eich hyfforddwr gwaith ystyried hyn wrth greu eich Ymrwymiad Hawlydd.

Dylech hysbysu eich anogwr gwaith ar unwaith os oes gennych broblem dros dro gyda gofal, sy’n golygu na fyddwch yn gallu cwblhau’r tasgau ar eich Ymrwymiad Hawlydd.

Dylai eich anogwr gwaith allu gwneud lwfansau yn seiliedig ar eich cyfrifoldebau gofalu os ydynt yn rhesymol.

Nodi eich swydd

Os disgwylir i chi chwilio am waith fel rhan o’ch Ymrwymiad Hawlydd, fel arfer disgwylir i chi dderbyn unrhyw swydd a gynigiwyd i chi sy’n talu o leiaf yr isafswm cyflog.

Am y 4 wythnos gyntaf o’ch hawliad Credyd Cynhwysol, gallwch benderfynu pa swyddi rydych chi am wneud cais amdanynt. Os nad ydych chi wedi dod o hyd i swydd yn eich galwedigaeth neu sector dewisol ar ôl yr amser hwnnw, fel arfer bydd disgwyl i chi chwilio am waith mewn unrhyw sector neu alwedigaeth.

A allaf nodi pa swyddi y gallaf wneud cais amdanynt os oes gennyf gyflwr iechyd meddwl?

Dylai eich hyfforddwr gwaith addasu eich Ymrwymiad Hawlydd os yw eich cyflwr iechyd meddwl yn golygu eich bod chi ond yn teimlo’n gyfforddus mewn swyddi penodol. Er enghraifft, dydych chi ddim eisiau swydd sy’n delio â chwsmeriaid oherwydd bod gennych chi bryder cymdeithasol.

Beth os ydw i newydd golli fy swydd?

Os ydych chi wedi bod yn ddi-waith yn ddiweddar, gallwch ofyn i’ch anogwr gwaith gyfyngu’ch chwiliad i swydd benodol am 4 wythnos. Er enghraifft, efallai yr hoffech chwilio am swyddi peirianneg sy’n talu swm tebyg i’ch swydd flaenorol oherwydd bod gennych chi brofiad yn y maes gwaith hwn.

I wneud hyn, bydd angen i chi ddarparu tystiolaeth bod gennych gyfle rhesymol o ddod o hyd i’r swydd benodol rydych chi ei heisiau. I wneud hyn, gallwch ddangos profiad, hyfforddiant a chymwysterau perthnasol i’ch hyfforddwr gwaith.

Amser teithio i’ch swydd

Ni ddylid disgwyl i chi wneud cais am swyddi a fyddai’n cymryd mwy na 90 munud i’r gwaith bob ffordd.

Dylech esbonio i’ch anogwr gwaith os yw’ch cyflwr iechyd meddwl neu unrhyw gyfrifoldebau gofalu yn golygu y dylech leihau’ch amser teithio disgwyliedig ymhellach. Os cytunir ar hyn, gwnewch yn siŵr bod eich Ymrwymiad Hawlydd yn ystyried hyn.

Rhesymau eraill dros newid eich Ymrwymiad Hawlydd

Efallai bod gennych resymau eraill i ofyn am newid dros dro i’ch Ymrwymiad Hawlydd. Dylech ddweud wrth eich anogwr gwaith os yw’ch amgylchiadau’n golygu:

  • Rhaid i chi fynychu angladd
  • Mae gennych argyfwng teuluol
  • Mae aelod agos o’r teulu wedi marw, ac mae angen amser i ffwrdd o’r gwaith arnoch i alaru
  • Ni allwch gael gofal plant
  • Rydych chi’n symud tŷ

Efallai y bydd eich anogwr gwaith yn penderfynu newid eich Ymrwymiad Hawlydd, ond efallai y bydd gofyn i chi wneud rhai gweithgareddau sy’n gysylltiedig â gwaith o hyd.


Beth i’w wneud os na fydd eich anogwr gwaith yn newid eich Ymrwymiad Hawlydd

Os na fydd eich hyfforddwr gwaith Credyd Cynhwysol yn newid eich Ymrwymiad Hawlydd ac rydych chi’n credu bod y penderfyniad yn annheg, dylech chi wneud cwyn i’r DWP .

Os cewch sancsiwn Credyd Cynhwysol er gwaethaf egluro’ch sefyllfa i’ch anogwr gwaith, gallwch herio’r penderfyniad gydag ailystyriaeth orfodol .

Gwahaniaethau ar draws y DU

Gwneud cwyn: NI Direct

Rhannwch yr erthygl hon

O fewn y pwnc hwn

x

Ydy'r erthygl hon yn ddefnyddiol i chi?

A oedd yr erthygl hon yn ddefnyddiol i chi?

Wedi'i diweddaru ddiwethaf: 04/09/2025

'