Beth yw Ymrwymiad Hawlydd Credyd Cynhwysol?
Pan fyddwch chi’n hawlio Credyd Cynhwysol, bydd angen i chi dderbyn eich Ymrwymiad Hawlydd — y cyfrifoldebau rydych chi wedi’u derbyn yn gyfnewid am y budd-dal. Rydym yn egluro beth yw’r Ymrwymiad Hawlydd Credyd Cynhwysol a beth sy’n digwydd os na fyddwch chi’n cyflawni eich ymrwymiad.
Wrth hawlio Credyd Cynhwysol , bydd yr Adran Gwaith a Phensiynau (DWP) yn disgwyl i chi chwilio am waith, paratoi ar gyfer gwaith, neu gynyddu eich enillion os ydych chi eisoes yn gweithio.
Yn y rhan fwyaf o achosion, bydd eich Ymrwymiad Hawlydd yn cael ei benderfynu gyda’ch anogwr gwaith yn ystod eich cyfweliad yn y Ganolfan Byd Gwaith.
Wrth gytuno i Ymrwymiad Hawlydd, rhaid i chi dderbyn rhestr o amodau, gan gynnwys:
- Yr hyn sydd raid i chi ei wneud i baratoi ar gyfer gwaith neu chwilio am waith
- Y canlyniadau os na fyddwch yn bodloni’r amodau
- Gwybodaeth y mae angen i chi ei darparu gan yr Adran Gwaith a Phensiynau
Yn dibynnu ar eich sefyllfa, efallai y bydd yn rhaid i chi:
- Dangoswch eich bod yn chwilio am waith llawn amser, a
- Cymerwch gamau i baratoi ar gyfer gwaith os ydych chi’n rhy sâl i weithio ar hyn o bryd.
Bydd yr Ymrwymiad Hawlydd yn seiliedig ar eich amgylchiadau a bydd yn cael ei adolygu a’i ddiweddaru pan fyddwch yn mynychu cyfweliadau sy’n canolbwyntio ar waith.
Cyfarfodydd gyda chynghorydd yw’r rhain lle byddwch chi’n siarad am y math o waith y gallwch chi ei wneud a pha broblemau fyddai gennych chi yn y gwaith, a byddwch chi’n gweithio allan sut i ddelio â’r problemau hyn.
Bob tro y caiff yr Ymrwymiad Hawlydd ei ddiweddaru, bydd gofyn i chi dderbyn yr Ymrwymiad Hawlydd newydd er mwyn i chi allu parhau i dderbyn Credyd Cynhwysol.
Os ydych chi mor sâl fel na allwch chi weithio, ac nad yw’r Adran Gwaith a Phensiynau yn credu y dylech chi fynychu cyfweliadau sy’n canolbwyntio ar waith, bydd hyn yn rhan o’ch Ymrwymiad Hawlydd.
Ar ôl cytuno, gallwch weld eich Ymrwymiad Hawlydd drwy eich cyfrif ar-lein a diweddaru eich cynnydd ar eich nodau.
Os ydych chi’n hawlio Credyd Cynhwysol gyda phartner, bydd yn rhaid i’r ddau ohonoch gytuno i Ymrwymiad Hawlydd unigol. Gall unrhyw un o’ch Ymrwymiadau Hawlydd gael ei effeithio os byddwch chi neu’ch partner yn dechrau gweithio, neu os bydd amgylchiadau’n newid.
Beth sydd angen i mi ei wneud os oes rhaid i mi chwilio am waith?
Bydd eich Ymrwymiad Hawlydd yn newid wrth i bethau newid yn eich bywyd. Bydd eich cyfrifoldebau’n amrywio yn dibynnu ar ffactorau penodol fel eich teulu, eich iechyd a’ch enillion.
Os oes rhaid i chi chwilio am waith, bydd angen i chi fod ar gael i ddechrau gweithio ar unwaith oni bai bod gennych reswm da pam na allwch chi — dyma’r gofyniad argaeledd gwaith.
Y gofyniad chwilio am waith yw pan fydd yr Adran Gwaith a Phensiynau yn disgwyl i chi dreulio amser yn chwilio am waith neu’n paratoi ar gyfer gwaith.
A allaf ddewis pa swyddi i wneud cais amdanynt?
Mae’r Adran Gwaith a Phensiynau yn caniatáu ichi chwilio am waith yn eich galwedigaeth neu sector dewisol am hyd at bedair wythnos pan fyddwch chi’n gwneud hawliad Credyd Cynhwysol am y tro cyntaf. Er enghraifft, os ydych chi’n athro/athrawes, byddwch chi’n cael canolbwyntio ar chwilio am waith yn y sector addysg am bedair wythnos. Os nad ydych chi wedi dod o hyd i swydd ar ôl pedair wythnos, bydd eich anogwr gwaith yn disgwyl i chi chwilio am waith mewn sectorau eraill.
Beth arall sydd raid i mi ei wneud?
Dylai eich Ymrwymiad Hawlydd ddweud pa gyfarfodydd y mae’n rhaid i chi fynd iddynt a pha mor hir y mae’n rhaid i chi ei dreulio yn chwilio am waith. Os oes angen i chi newid yr Ymrwymiad, siaradwch â’ch anogwr gwaith yn y Ganolfan Waith.
Mae’r tabl isod yn amlinellu enghreifftiau o’r hyn y gellir ei ddisgwyl gennych o Ymrwymiad Hawlydd:
| Eich sefyllfa | Gofyniad Ymrwymiad Hawlydd |
|---|---|
| Rydych chi’n gweithio ac yn ennill cymaint ag y disgwylir i chi. | Byddwch yn derbyn Credyd Cynhwysol heb yr angen i gynyddu eich enillion. |
| Rydych chi’n gallu ac ar gael i weithio. | Byddwch yn derbyn Credyd Cynhwysol, ond disgwylir i chi wneud popeth posibl i roi’r cyfle gorau i chi’ch hun i ddod o hyd i swydd. Os nad oes gennych reswm derbyniol dros beidio â gwneud hynny, gallech dderbyn sancsiwn. |
| Ar hyn o bryd rydych chi wedi’ch dosbarthu fel rhywun â gallu cyfyngedig i weithio (LCW), sy’n gysylltiedig â chyflwr iechyd corfforol neu feddyliol; disgwylir i hyn wella dros amser. | Byddwch yn derbyn Credyd Cynhwysol nes bod eich amgylchiadau’n gwella a’ch bod yn gallu gweithio. Fodd bynnag, disgwylir i chi baratoi ar gyfer gwaith yn y dyfodol. Os na wnewch hyn, gallech dderbyn sancsiwn. |
| Rydych chi wedi’ch dosbarthu fel rhywun sydd â gallu cyfyngedig ar gyfer gweithgaredd sy’n gysylltiedig â gwaith (LCWRA). Mae hyn yn golygu bod gennych chi anabledd neu gyflwr iechyd meddwl sy’n eich atal rhag gweithio neu chwilio am waith. | Ni ofynnir i chi weithio a chewch eich cefnogi drwy Gredyd Cynhwysol. |
Eich cyfweliadau hyfforddwr gwaith a Chanolfan Waith
Pan fyddwch chi’n hawlio Credyd Cynhwysol, byddwch chi’n cael eich neilltuo i hyfforddwr gwaith. Byddan nhw’n canolbwyntio ar roi’r cyngor i chi i’ch helpu chi i fodloni gofynion eich Ymrwymiad Hawlydd.
Os gallwch chi chwilio a pharatoi ar gyfer gwaith, efallai y bydd eich Ymrwymiad Hawlydd yn gofyn i chi:
- Nodwch eich uchelgeisiau swydd — Disgwylir i chi nawr chwilio am waith y tu allan i’ch galwedigaeth neu sector swydd dewisol ar ôl pedair wythnos. Er enghraifft, os ydych chi’n beilot cymwys ond na allwch ddod o hyd i swydd yn y sector awyrenneg, ar ôl pedair wythnos, bydd eich hyfforddwr gwaith yn disgwyl i chi wneud cais am swyddi eraill.
- Darparwch dystiolaeth eich bod wedi chwilio am waith yn rheolaidd
- Cofrestrwch ar gyfer asiantaethau recriwtio
- Gwneud cais am swyddi gwag a argymhellir
- Darparwch brawf eich bod wedi paratoi ar gyfer gwaith
- Cymerwch hyfforddiant cyfweliad
- Ysgrifennu CV newydd
- Cwblhewch gwrs hyfforddi i wella eich set sgiliau
Beth os na fyddaf yn gwneud yr hyn sy’n ofynnol yn fy Ymrwymiad Hawlydd?
Os na fyddwch chi’n dilyn rheolau eich Ymrwymiad Hawlydd, gallech chi golli rhai o’ch budd-daliadau — gelwir hyn yn sancsiwn Credyd Cynhwysol .
Mae pedwar lefel o sancsiwn y gall y DWP eu rhoi yn dibynnu ar ddifrifoldeb yr amgylchiad a achosodd eich sancsiwn.
Faint all yr Adran Gwaith a Phensiynau ei gymryd o fy Nghredyd Cynhwysol os caf sancsiwn?
Os caiff eich Credyd Cynhwysol ei gymeradwyo ar y lefel isaf, byddwch yn colli 40% o’ch lwfans safonol. Bydd hyn yn parhau nes i chi ddechrau gwneud yr hyn y gofynnodd y Ganolfan Waith i chi ei wneud, neu nes iddyn nhw ddweud nad oes rhaid i chi.
Os yw swm llawn eich lwfans safonol yn cael ei gymryd o’ch taliadau Credyd Cynhwysol, dylech gysylltu â chynghorydd Budd-daliadau Lles ar unwaith.
Beth os ydw i’n rhy sâl i gysylltu â fy anogwr gwaith?
Os ydych chi’n rhy sâl i gysylltu â’ch anogwr gwaith, gallwch ofyn i berthynas neu weithiwr cymorth iechyd meddwl am help.
Taliadau caledi
Os yw’r Adran Gwaith a Phensiynau yn cymeradwyo eich budd-dal, efallai y byddwch yn gallu gwneud cais am gymorth trwy daliad caledi . Rhaid i’r Adran Gwaith a Phensiynau dalu rhywfaint o arian i chi os:
- Ni all dalu am bethau hanfodol fel rhent, gwresogi, bwyd a hylendid
- Wedi ceisio gwario llai a chael mathau eraill o gefnogaeth
- Bodloni’r holl ofynion sy’n gysylltiedig â gwaith yn ystod y saith diwrnod blaenorol
Bydd yn rhaid i chi wneud cais am daliad caledi bob mis os oes ei angen arnoch, ond bydd yn rhaid i chi ei ad-dalu gan ddefnyddio o leiaf 15% o’r Credyd Cynhwysol a gewch.
